شاه کلید نکات
شاه کلید سوال
![[شاه کلید مای درس] | دمای یک ماده نشانگر چیست؟](https://dl.my-dars.com/upload/image/02 (6)1719661028.jpg)
در شیمی بررسی ساختار مواد و فرایندها از دیدگاه ذره ای اهمیت و جایگاه ویژهای دارد.
هنگامی كه به ظرف محتوی آب گرما داده می شود، به تدریج دمای آن افزایش می یابد تا اینكه سرانجام آب می جوشد و یخ موجود در بالای آن نیز ذوب می شود. ذره های سازندۀ یک ماده در سه حالت فیزیكی یكسان بوده و پیوسته در جنب و جوش هستند اما میزان جنبش ذره ها متفاوت از یكدیگر است، به طوری كه جنبش های نامنظم ذره ها در حالت گاز شدیدتر از مایع و آن هم شدیدتر از حالت جامد است. همچنین هر چه دما بالاتر باشد، جنبش های نامنظم ذره های آن شدیدتر است. برای نمونه این جنبش ها در آب گرم شدیدتر از آب سرد است. گاز > مایع > جامد
با بررسی این تجربه اینک می پذیرید كه در دمای معین یک ویژگی مشترک مواد با هر حالت فیزیكی، وجود جنبش های نامنظم ذره های سازنده آنها است. هر چه دمای ماده بالاتر باشد، میانگین تندی و میانگین انرژی جنبشی ذره های سازنده آن بیشتر است. به دیگر سخن دمای یک ماده، معیاری برای توصیف میانگین تندی و میانگین انرژی جنبشی ذره های سازنده آن است.
مثال
اگر مجموع انرژی جنبشی ذره های سازنده یک نمونه ماده ، هم ارز با انرژی گرمایی آن باشد، انرژی گرمایی B بیشتر از A بوده، زیرا دمای آن بیشتر است.
الف) میانگین تندی مولکول های آب را در دو ظرف مقایسه کنید.
میانگین تندی مولکول های به دما بستگی دارد و چون دما در دو ظرف یکسان است میانگین تندی برابر است.
ب) انرژی گرمایی آب موجود در کدام ظرف بیشتر است؟ چرا؟
B ، زیرا در ظرف B مقدار ماده بیش تر است. بنابراین مجموع انرژی گرمایی ذرات بیش تر است.
یكای رایج دما، درجه سلسیوس (\({C^0}\)(، در حالی كه یكای دما در (Si) كلوین (K) است.
نماد دما برحسب سلسیوس، (\(\theta \)) و نماد دما برحسب كلوین، (T) است.
اینک دما را كمیتی می دانید كه افزون بر میزان سردی و گرمی یک نمونه ماده، از میانگین تندی و میانگین انرژی جنبشی ذره های سازنده آن خبر می دهد.
انرژی گرمایی یک نمونه ماده، كمیتی است كه هم به دما و هم به جرم ماده بستگی دارد.
